ادبیات اقلیت در سالی که گذشت / گزارش تحریریه
ادبیات اقلیت در سالی که گذشت / گزارش تحریریه
گزارشی از کارنامۀ فعالیت سایت ادبیات اقلیت در سال ۱۳۹۶
سال ۱۳۹۶، سومین سال فعالیت سایت ادبیات اقلیت بود که در اردیبهشت ۱۳۹۴، با این هدف که رسانهای مستقل و صدایی برای ادبیات مستقل و جدی در زبان فارسی باشد و تلاش کند تا به صداهای کمتر شنیدهشده یا نادیده گرفته شده، بیشتر بپردازد، تأسیس و راهاندازی شد.[۱]
در طول این مدت، تلاش مدیریت سایت بر این بوده است که فارغ از مواضع و مسائل غیرادبی، صرفاً به هرآنچیزی بپردازد که نامِ ادبیات را بر آن میتوان گذاشت و در این راه، هرچه حرفهایتر و جدیتر گام بردارد و گامهایش را تعدیل کند؛ هرچند کسانی معتقد باشند که این تفکیکِ ادبیات از ناادبیات، امکانپذیر نیست و رستگاری یک فرد یا یک نهاد کاملاً ادبی نیز، در گروِ وامداری و موضعگیریهای غیرادبی اوست، با اینحال تلاشِ ما بر این بوده و خواهد بود[۲] ـ اگر خدای بخواهد!
در سال ۱۳۹۶ بیش از ۳۰۰ مطلب در بخشهای مختلف سایت (داستان، شعر، خبر و گزارش، یادداشت، نقد و مقاله، معرفی کتاب و…) منتشر شد که این آثار پس از بررسی و بازبینیِ تعداد بسیار بیشتری مطالب ارسالی برای سایت، منتشر شده است. نهایتِ تلاش ما این است که مطالب ارسالی بررسی و کارشناسی دقیق شوند و پس از اطمینان از اینکه سطح کیفی مطلوب را دارند، برای انتشار انتخاب شوند. پس از تأیید، تمامی آثار به لحاظ فنی و بر طبق شیوهنامۀ نگارش و دستورِ خط سایت ویرایش میشوند، و در صورت نیاز، کار ویرایش ادبی آثار نیز با هماهنگی با صاحبان اثر انجام میشود و پس از آن، در نوبت انتشار قرار میگیرند.
ما کارمان را پس از انتشار آثار، تمامشده نمیدانیم و تلاش میکنیم تا با استفاده از دیگر رسانههای مرتبط با سایت در فضای مجازی و… در حد توان دربارۀ مطالب منتشرشده در سایت اطلاعرسانی کنیم.
آنچه در پی میآید، گزارشی مختصر و کوتاه است از فعالیتهای بخشهایی از سایت در سال ۱۳۹۶ که با این هدف تنظیم شده است که چشماندازی از یک سال فعالیت سایت ارائه دهد؛ در مرحلۀ اول با هدفِ بهبود سطح کمی و کیفی کار، و دیدن نقایص و نواقص آن و در مرحلۀ بعد برای اطلاع دقیقتر مخاطبان و علاقهمندان با آمار مطالب منتشرشده:
بخش خبر و گزارش سایت، با سه بخش فرعیِ «اخبار کتاب»، «بینالملل» و «جوایز ادبی» در طول سال گذشته، تعداد ۱۲۷ خبر و گزارش تولید، تنظیم و منتشر و تلاش کرده است، تا در حد توان، مهمترین اخبار حوزۀ ادبیات را به طور تخصصی منتشر کند. این اخبار و گزارشها یا تولید و نگارش تحریریۀ سایت بوده است و یا حاصلِ مانیتورینگ و یا از «اخبار دریافتی» از روابط عمومی انجمنها و نهادها و اشخاص حقیقی. دوستان و همراهانی از جمله: معصومه فرید، فرزدق اسدی، اسد شرفی، ثریا بیگدلی، زهره عارفی، سعید علینقیپور، علی ایلنت، فاطیما فاطری، فرزانه بدری، فرید سلامتی، مصطفی بیان و وحید چهرهعالم در تولید و نگارشِ اخبار یا ارسال خبر و گزارش، همراه ما بودهاند.
در سال ۱۳۹۶ در دو بخش «شعر فارسی» و «شعر ترجمه» سایت، ۵۱ شعر یا مجموعهشعر فارسی و ترجمه با مدیریت و نظارت دبیر بخش شعر، سهند پاکبین، انتخاب و منتشر شده است. آثار شاعران و مترجمانی همچون: منصور خورشیدی، لیلا مهدوی، لیلا فرجامی، صنم احمدزاده، ستاره انصاری، مظاهر شهامت، رزا جمالی، سهند پاکبین، شهریار بهروز، مجید روانجو، شوکا حسینی، زبیده حسینی، هوشنگ ملکی، لیلا مسکوک، مهدی علیمرادی، زینب برزگری، ابوالفضل پاشا، آفاق شوهانی، شکوفه رضایی، ساناز داود زاده فر، مهدی شادمانی روشن، آزاده فراهانی، امیر قنبری، فرزانه قوامی، سمیه دیندارلو، ساجد فضل زاده، خسرو بنایی، مجید زمانی اصل، فرخ احسانی، لیلا درخش، محمدعلی حسنلو، فاروق مظلومی، نرگس دوست، سپیده نیکرو، فاطمه احمدزادگان، کاوه سلطانی، وحید نجفی، محسن توحیدیان، مرضیه برمال، زینب اطهری، احسان نعمتاللهی، فراز بهزادی، سریا داودی حموله، لیلا درخش، سید محمد میرامینی، رکسانا هوشمند و زلما بهادر.
در طول سال ۱۳۹۶، ۵۶ یادداشت، نقد و مقاله دربارۀ موضوعات مختلف ادبی به صورت تألیف یا ترجمه در سایت منتشر شده است. این آثار به قلم عزیزانی همچون فرزدق اسدی، مونیکا موسوی، محمدمهدی ابراهیمی فخاری، حمیدرضا منایی، مهدی نورمحمدزاده، محمدعلی سراجق، موسی زنگنه، مهین میلانی، آراز بارسقیان، غلامحسین دولتآبادی، روشنک رشیدی، امیر قنبری، مصطفا پورنجاتی، محسن مروت، حسین آتش پرور، مرتضی منادی، معصومه میرابوطالبی، آرش حیدری، لیلا فلاحی سرابی، صادق پیوسته، معصومه فرید، مرتضی پرورش، شبنم بهارفر، محمدقائم خانی، رضا وحیدزاده، پرستو علی عسگر نژاد، امیرمحمد واعظی، سعید هدایتی، پویان مکاری، فاطمه مشهدی رستم، محمد عابدی، علیرضا پورمسلمی، مرادحسین عباسپور، محسن توحیدیان، احمد ابوالفتحی و محمد حنیف منتشر شده است.
بخش «داستان» سایت ادبیات در سال گذشته، در دو بخش «داستان فارسی» و «داستان ترجمه» ۲۴ اثر را از ۱۲ نویسنده و ۴ مترجم منتشر کرده است. نویسندگان و مترجمان صاحب اثر در این بخش عبارتاند از: قباد آذرآیین، محمدمهدی ابراهیمی فخاری، مرادحسین عباسپور، هوشیار محبوب، حسین آتش پرور، مرتضا کربلاییلو، زهره عارفی، مهدی کفاش، شعله رضا زاده، ویدا بابالو، لیلا قیاسوند، پیمان فرخپی، شاهد عبادپور، مهتاب محبوب، معصومه عسکری و مهین میلانی.
در این سال، ۱۵ اثر از ۱۳ نویسنده در بخش «کارگاه داستان» سایت ادبیات اقلیت منتشر شده است که اسامی صاحبان آثار در این بخش عبارت است از: مونا عسکریانی، مسعود عباسپور، مهدی حاجی باقری، پروین برهان شهرضائی، قاسم فرهمند، محمدرضا زندیه، دنا پرویزی، آناهیتا کریمی، علیرضا آل یمین، محمدقائم خانی، زهرا نوری، مهدیه کوهی کار و محدثه واعظیپور.
تحریریۀ سایت ادبیات اقلیت از تمامی این نویسندگان و شاعران و مترجمان عزیز که با آثار خود باعث غنای سایت شدند و از تمامی مخاطبان و خوانندگان این آثار، و نیز مدیر فنی سایت جناب آقای علی بیاگوی، که بدون زحمات ایشان این سایت نمیتوانست سرِپا بماند، تشکر و قدردانی میکند و برای آنان آرزوی سالی سرشار از بهروزی و خوبی دارد. امیدواریم که بتوانیم در سال جدید، همچنان و افزون بر این مقدار، در خدمت جامعۀ ادبی و در کار ارائۀ آثار اهل قلم باشیم و فعالیت این رسانه را بیشتر از پیش و بهتر از گذشته ادامه دهیم.
***
سایت ادبیات اقلیت، در سال ۱۳۹۶، علاوه بر بررسی، بازبینی، انتخاب، ویرایش و انتشار آثار ذکر شده در سایت ادبیات اقلیت، فعالیتهای دیگر و همراهان دیگری نیز داشته است. فعالیتهایی که در قالب «دبیرخانۀ جایزۀ ادبیات اقلیت» بوده است و در ادامه به صورت خلاصه به آن اشاره میشود:
الف. نخستین دورۀ جشنوارۀ داستان پانزدهکلمهای با موضوع کودکان کار که هرچند فراخوان آن در بهمن ۱۳۹۵ منتشر شد، کار تجمیع آثار و داوری و اعلام نتایج آن از ۲۰ فروردین ۱۳۹۶ آغاز شد و در روز ۲۲ خرداد ۱۳۹۶ همزمان با روز جهانی مبارزه با کارِ کودکان نتایج نهایی آن اعلام و جوایز نقدی و غیرنقدی و لوح تقدیر به برگزیدگان و تقدیرشدگان آن، در دو بخش بزرگسال و کودک و نوجوان تعلق گرفت.
بجاست از تمامی شرکتکنندگان در جشنواره و نیز اشخاص حقوقی و حقیقی که در هرچه بهتر برگزار شدن این جشنواره نقش داشتند تشکر و قدردانی کنیم؛ نهادهایی همچون: «جمعیت دفاع از کودکان کار و خیابان»، «مؤسسۀ شهر کتاب»، «سازمان زیباسازی شهر تهران»، «بنیاد شعر و ادبیات داستانی ایرانیان»، «خانۀ کودکان کار کوشا»، «کانون یاریگران دانشگاه صنعتی شریف»، «انتشارات تاک»، «خانۀ ادبیات افغانستان»، «انتشارات کتاب کاغذ»، «ماهنامۀ باغ»، «ماهنامۀ سلام بچهها»، «گروه داستان جمعه و مجتمع ناشران قم»، «ماهنامۀ ماشین دودی» و «ماهنامۀ سرند» و نیز داوران محترم جشنواره، عزیزانِ بزرگوار: محمدجواد جزینی، ابوتراب خسروی و محمدرضا یوسفی و نیز دیگر دوستان و همراهانی که در مراحل ایدهپردازی و اجرایی و داوری اولیۀ آثار یاریگر ما بودند؛ آقایان و خانمها: محمد بهرامی، سعید شریفی، علیرضا لبش، معصومه فرید، سید جعفر مرتضوی، سید رضا کوشالشاهی، زهره عارفی، رؤیا هدایتی، تینا محمدحسینی، حجت زمانی و حامد جلالی.
ب. همچنین کتاب مجموعهآثار این جشنواره، با نام «شازدهکوچولو در مترو» پس از طی مراحل آمادهسازی و ویرایش و مرحلۀ زمانگیر اخذ مجوزهای لازم، در زمستان ۱۳۹۶ در ۲۳۲ صفحه، منتشر شد و در اختیار علاقهمندان قرار گرفت.
ج. برگزاری جشنوارۀ اینترنتی سیزیف با موضوع کولبران (در قالبهای داستانک، شعر و طراحی) که در تابستان و پاییز ۱۳۹۶ برگزار شد و نتایج آن در دی ماه ۱۳۹۶ اعلام شد. این جشنواره به علت نیافتن حمایت مالی، نتوانست جایزۀ نقدی داشته باشد و تنها لوح تقدیر و هدیۀ غیرنقدی برای سه برگزیده در هر بخش ارسال شد.
سال نو بر شما مبارک
تحریریۀ سایت ادبیات اقلیت
——
[۱]. شاید بد نباشد که در این آستانۀ سه سالگی، اشارهای کنیم به فلسفۀ نامِ این سایت، «ادبیات اقلیت» که گاه و بیگاه مورد پرسش طیفهای مختلف مواجهشوندگان با این سایت بوده است. این نام صرفاً از اصطلاحی الهام گرفته شده است که ژیل دلوز در تحلیل و تفسیرش از آثار کافکا از آن استفاده میکند (ر.ک: کافکا: به سوی ادبیات اقلیت) و هیچ بارِ معنایی محدودکننده و مدّعای دیگری ندارد.
[۲]. حفظ این استقلال و این تفکیک ـ یا تلاش برای آن ـ دو سویه دارد: سویۀ ظاهری و آشنای آن، جدا کردن سلایق و علایق گروهها و افراد در مقامِ تولیدکنندگان و پردازندگان ادبیات است که شاید نیاز به توضیح چندانی نداشته باشد؛ سویۀ دیگر که شاید توجه نداشتن به آن، باعث سوءبرداشت یا پندارِ تناقضآمیز بودن شود، این است که به فعالیتها و دغدغههای غیرادبی (اجتماعی، سیاسی و…) در جایگاه خودشان، و به نفسِ چگونگیِ ارتباط آنها با «ادبیات» توجه داشت و دربارۀ پیوند این دو مقوله با یکدیگر پژوهش و مطالعه کرد.
ادبیات اقلیت / ۲۹ اسفند ۱۳۹۶
تمامی حقوق برای پایگاه اینترنتی «ادبیات اقلیت» محفوظ است.