انقلاب کوپرنیکی در حوزه نشر

ادبیات اقلیت ـ راجر تاهوم، (Roger Tagholm) پژوهشگر صنعت نشر  است و در لندن زندگی می کند و بیست سال است در این زمینه می نویسد. او در یادداشتی که در سایت «پابلیشینگ پرسپکتیویز» منتشر کرده است، با اشاره به سخنانی که نیلز پیتر توماس (Niels Peter Thomas) اخیراً در یک سخنرانی در نشست جهانی نشر گفته است، به مسائل جالب توجهی در زمینۀ صنعت نشر و تأثیر اینترنت و فضای مجازی بر آن اشاره کرده است که سایت نوگام آن را به این شکل بازنویسی و ترجمه کرده است: 

«آیا توییتر ناشر است؟ من فکر می‌کنم که هست. توییتر ناشری است که در دسترس همه است و کتاب‌های بسیار کوتاه منتشر می‌کند.»

این‌ها حرف‌های مدیر یک شرکت اطلاعاتی و کامپیوتری در آلمان است که در نشست جهانی نشر عنوان شد. صحبت‌های این مدیر حول این موضوع تاکید داشت که معنای آنچه ناشر تلقی می‌شود و کاری که انجام می‌دهد در حال تغییر است.

او در این نشست گفت: «همان‌طور که در زمانه کوپرنیک دیدگاه جدیدی نسبت به جهان مطرح شد، همین اتفاق هم در حال حاضر در جهان نشر و در حوزه تجارت و اطلاعات در حال وقوع است. آن زمان این بحث مطرح شد که همه چیز حول خورشید نمی‌گردد، الان هم مسئله این است که همه چیز حول کتاب نمی‌چرخد.»

او معتقد است، دنیای نشر شاید دارد راه‌اش را به سمت شیوه‌های آزادتر باز می‌کند؛ شیوه‌هایی که باعث می‌شود نقش ناشرها در جهان تغییر کند.

«در این دنیای جدید، امکانات جست‌وجو مدام اهمیت‌شان بیشتر می‌شود. این مسئله، به‌نوبه خودش، نوع محتوایی را که تولید می‌شود تغییر می‌دهد. در گذشته، نویسنده متنی را می‌نوشت و این متن خود محتوا بود. الان، فراداده‌های دیگری هم به مطلب اضافه می‌شود، تکه‌های اطلاعاتی که ممکن است چندین نویسنده داشته باشد، ممکن است محتوایی باشد که گروهی در آن مشارکت داشته باشند… اگر دسترسی آزاد به محتوا بیشتر تثبیت شود، ناشرها به خدمات بیشتری مجهز می‌شوند و از خودشان می‌پرسند چه نقشی را باید در این میان بازی کنند. حتی شاید در آینده با محتوایی روبه‌رو شویم که ماشین آن را تولید کند.»

اما اگر این ایده آخری مردم را بترساند، باید بگویم که او این نکته را هم به صحبت‌هایش اضافه کرد که فکر نمی‌کند کتاب‌های سنتی بمیرند، خیلی ساده سهام‌شان افت می‌کند.

او این نکته را هم اضافه کرد که ناشرها بی‌برو و برگرد باید این نقش را قبول کنند که ضمانت محتوایی که تولید می‌کنند بر عهده آن‌هاست.

این مدیر اعتقاد دارد، در سال ۲۰۴۰ شرکت‌اش بیشتر از آن که ویراستار استخدام کند، متخصص انفورماتیک استخدام خواهد کرد و بیشتر محتوایی که تولید می‌کند مجانی و آن‌لاین در دسترس خواهد بود (در فرمت‌های مختلف)، با حضور مشتری‌هایی که پول می‌پردازند تا محتوا را آن‌جور که خودشان دل‌شان می‌خواهد تنظیم کنند.

ادبیات اقلیت / ۲۹ مهر ۱۳۹۴