مرگ کتاب‌فروش / سعد محمد رحیم (نامزد نهایی جایزه بوکر عربی ۲۰۱۷)
ادبیات اقلیت ـ به سفارش یک شخص ثروتمند بانفوذ که هویت او پنهان می‌ماند روزنامه‌نگاری حرفه‌ای به نام ماجد بغدادی، که کنجکاوی او را برانگیخته است، پا به شهر بعقوبه در شصت کیلومتری بغداد می‌گذارد تا یک مأموریت تفحصی دوماهه را در آن جا به انجام برساند. در قرارداد کاری از او خواسته شده است تا کتابی تألیف کند که در آن نتایج تحقیقاتش را در خصوص کشف اسرار حیات یک کتاب‌فروش و نقاش هفتادساله به نام محمود المرزوق و نیز قتل مشکوکش منتشر می‌کند. روزنامه‌نگار روابطی با آشنایان و دوستان کتاب‌فروش برقرار می‌کند؛ و بعدتر دفترچه‌ای را می‌یابد که المرزوق مقداری از خاطرات روزانۀ شهرش را از نخستین روزهایی که عراق به اشغال درآمد، در آن ثبت کرده است. او هم‌چنان نامه‌هایی را می‌یابد که بین المرزوق و زنی فرانسوی به نام ژانت که به عنوان مدل نقاشان کار می‌کرده است، و روابط نزدیکی هنگام پناهندگی المرزوق در پاریس بین آن دو برقرار شده بود، رد و بدل شده است. از این منابع و چیزهای دیگر فصول حیات پر نشیب و فراز المرزوق و روابط دوستانۀ او با مردان و زنان گوناگون و نیز تجربۀ متلاطم سیاسی او در عراق و سپس در چکسلواکی و نیز فرار او به فرانسه آشکار می‌شود. اما آن‌چه هم‌چنان مبهم می‌ماند، راز مرگ المرزوق است.
***
سعد محمد رحیم، نویسندۀ عراقی، زادۀ دیاله در سال ۱۹۵۷ است. او که به کار تدریس و همکاری با مطبوعات عراقی و عربی مشغول بوده است. علاوه بر تعدادی پژوهش سیاسی شش مجموعه داستان “صعود به برج جوزا” (۱۹۸۹)، “سایۀ توت قرمز” (۱۹۹۳)، “زن و دریا” (۲۰۰۰)، “ایستگاه‌های دور” (۲۰۰۴)، “تشویق” (۲۰۰۴)، “گل بادام” (۲۰۰۹)، و سه رمان “گرگ‌ومیش آبچران” (۲۰۰۰) که برندۀ جایزۀ نخست خلاقیت رمان در عراق در همان سال شد، “نغمۀ یک زن، شفق دریا” (۲۰۱۲) و “مرگ کتاب‌فروش” (۲۰۱۶) از او به چاپ رسیده است. در سال ۲۰۰۵ جایزۀ بهترین پژوهش مطبوعاتی عراق، و در سال ۲۰۱۰ جایزۀ خلاقیت داستان کوتاه را به خاطر مجموعه داستان “گل بادام” (۲۰۰۹) از آن خود کرد.
***
جایزه عربی بوکر در سال ۲۰۰۷ به همت هیئت گردشگری و فرهنگ ابوظبی و با پشتیبانی جایزه بوکر بریتانیا پایه گذاری شد.
این جایزه صرفاً در حوزه رمان برگزار می‌شود و لیست نهایی آن شامل شش رمان می شود. به جز تضمین ترجمه رمان برتر، به هر یک از شش رمان راه یافته به لیست نهایی، مبلغ ده هزار دلار و به رمان برگزیده علاوه بر آن مبلغ پنجاه هزار دلار پرداخت می‌شود.
مؤسسه جایزۀ بین المللی بوکر عربی، روز پنجشنبه ۱۶ فوریه ۲۰۱۷ فهرست نامزدهای نهایی جایزه بوکر عربی سال ۲۰۱۷ را معرفی کرد.
این فهرست دربردارندۀ شش رمان به این شرح است:
السبیلیات نوشتۀ إسماعیل فهد إسماعیل از کویت
فرزندان گتو نوشتۀ إلیاس خوری از فلسطین
در اتاق عنکبوت نوشتۀ محمد عبد النبی از مصر
آغل‌های بردگان نوشتۀ نجوى بن شتوان از لیبی
مرگ کتاب‌فروش نوشتۀ سعد محمد رحیم از عراق
مرگ کوچک نوشتۀ محمد حسن علوان از عربستان سعودی
برگزیدۀ نهایی این جایزه ۲۵ آوریل ۲۰۱۷ در شب افتتاحیۀ نمایشگاه کتاب ابوظبی اعلام خواهد شد.
گزارش و معرفی از: فرزدق اسدی
ادبیات اقلیت / ۱۰ فروردین ۱۳۹۵
تمامی حقوق برای پایگاه اینترنتی «ادبیات اقلیت» محفوظ است.