نگاهی به مجموعه داستان “سایههای مخروطی” نوشتۀ زهره طحامی / یادداشتی از فریبا چلبیانی
ادبیات اقلیت ـ فریبا چلبیانی: کتاب سایههای مخروطی در ۷۹ صفحه، یازده داستان کوتاه را در بر دارد. داستانهایی که هر کدام دنیای جداگانهای از زندگی روزمرۀ انسانهای امروزی را به تصویر میکشد، در مضمونهایی از انتظار، خیانت، سوءظن و درماندگی و تنهایی و وحشت …
نویسنده در داستانهایش از عهدۀ تصویرسازی و خلق فضا و القای حس مضمونهای یادشده، موفق عمل کرده است؛ داستانهای کوتاهی که گاه حادثهمحور داستان را به پیش میبرند، مثل داستانهای «ما رهگذر نبودیم» و «روی خط زلزله» و… و گاه شخصیتمحور داستان را پیش میبرند، مانند داستانهای «جای امن»، «ورق بزن»، «شما مال این طرفهایید؟» و…
نویسنده در این مجموعه بیشتر به فرم داستانها و نوع روایتشان توجه کرده است که با انتخاب سوژههای خوب توانسته مابین خود داستان و نوع روایت و پرداختش توازونی ایجاد کند.
عنوان کتاب، «سایههای مخروطی» انتخاب هوشمندانهای است و شاید یادآور این است که هر داستانی پر از «سایههای» مخروطی است که هر سایهای در چرخۀ هستی نقشی را به عهده میگیرد و این نگاه جهانشمول و زیرکانهای را میطلبد؛ این مفهوم که تا هستیم از نفس زندگی بهره ببریم، چراکه زندگی را همین لحظههای معنایافته و حکشده در ذهن میسازد و نکتۀ جالبی که در این حین مخاطب را با مخروطی بودن درگیر میکند، تداعی هرم سلسلهمراتب مازلو است. شاید سایهها نمادی از انسانهایی است که برای رسیدن به نقطۀ مرکزی و بالای مخروط، باید سلسلهمراتبی را طی کنند تا به تکامل فکری و اندیشه و جهانبینی برسند. و چه بسا سایههایی را در داستان میبینیم که در سطح پایینیِ مخروط همچنان میچرخند، بیهیچ حرکت پویا و حتی نجات خود از یکنواختی، و یا سایههایی که یکی دو مرحله از هرم را بالا میروند و در نیازهای فیزیولوژیک جنسی درجا میزنند و عمر خود را به پایان میرسانند و از خیل عظیم سایهها شاید یکی توانایی صعود را مییابد و به خودشکوفایی و هویت شخصی میرسد.
در خاتمه از داستانهای درخور توجه مجموعهداستان سایههای مخروطی میتوان به داستانهای: «جای امن»، «شما مال این طرفهایید؟»، «روی خط زلزله»، «هیچ وقت حرفشنوی نداشتی»، «ما رهگذر بودیم» و «ورق بزن» اشاره کرد.
کتاب سایههای مخروطی نوشتۀ زهره طحامی را انتشارات حکمت کلمه برای نخستین بار در سال ۱۳۹۶ در ۸۰ صفحه و با قیمت ۸۰۰۰ تومان منتشر کرده است.
ادبیات اقلیت / ۲ خرداد ۱۳۹۷