آیا شکسپیر به هنگام خلق آثارش نشئه بوده است؟
گروهی از دانشمندان در پیپ‌های ۴۰۰ ساله‌ای که از درون باغچه خانه شکسپیر کشف شده، بقایای گیاه شاه‌دانه را یافته‌اند. حال این پرسش مطرح شده، که آیا این نویسنده شهیر تحت تأثیر حشیش دست به آفرینش ادبی می‌زده است؟
به نوشته روزنامه “ایندیپندنت” گروهی از دانشمندان آفریقای جنوبی دریافته‌اند که پیپ‌های ۴۰۰ ساله‌ای که از دل خاک حیاط خانه شکسپیر بیرون کشیده شده‌اند، حاوی شاه‌دانه بوده‌اند.
این دانشمندان گفته‌اند که این نویسنده شهیر بریتانیایی احتمالا برخی از آثار معروف خود را در حالت نشئگی نوشته است. آنها نتیجه تحقیقات خود را در مجله پزشکی آفریقای جنوبی در ماه ژوئیه امسال منتشر کرده‌اند.
نتیجه این تحقیقات نشان داده‌اند از ۲۴ عدد پیپی که مؤسسه ” Shakespeare Birthplace Trust” به دانشگاه “ویت‌واترزرند” در آفریقای جنوبی امانت داده، ۸ عدد حاوی آثار شاه‌دانه بوده‌اند که از این ۸ عدد، ۴ عدد مربوط به نمونه‌هایی بوده‌اند که از باغچه خانه شکسپیر به دست آمده‌اند.
همچنین دو عدد از این پیپ‌ها حاوی کوکائین بوده‌اند که البته هیچ‌کدام‌شان در ملک این نویسنده نام‌آوازه بریتانیایی کشف نشده بودند.
به نوشته “ایندیپندنت” غزلیات شکسپیر نشان می‌دهند که او به خوبی از تأثیر این دو ماده مخدر آگاه و با آنها آشنا بوده است.
او در غزل شماره ۷۶ خود به حفظ خلاقیت ادبی با “علفی مشهور” (noted weed) اشاره کرده که به اعتقاد برخی می‌توان از آن اینگونه برداشت کرد که شکسپیر به استفاده از شاه‌دانه یا حشیش هنگام نوشتن تمایل داشته است. به ویژه آنکه در زمان حیات شکسپیر استعمال حشیش رواج داشته است.
البته این عبارت “جامه آشنا” نیز معنی می‌شود. طبق تعریفی که فرهنگ انگلیسی “آکسفورد” از واژه “weed” ارائه می‌دهد، این واژه به معنای رخت و جامه تن نیز هست.
با این حال در جایی دیگر از این غزل شکسپیر به “ترکیبات عجیب و غریب” (compounds strange) اشاره کرده و اینگونه سروده است که وی علاقه‌ای به این ترکیبات ندارد. این اشاره می‌تواند بالقوه اینگونه تعبیر شود که منظور از این عبارت “مواد مخدر عجیب و غریب” احتمالا حشیش بوده است.
غزل شماره ۷۶ شکسپیر از همین رو دربرگیرنده بازی ظریفی با واژه‌های ایهام‌دار است.
به نوشته روزنامه “ایندیپندنت” در قرن ۱۷ میلادی در زمان حیات شکسپیر، انواع مختلفی از تنباکو استعمال می‌شده است. تجزیه شیمیایی پیپ‌های به جای مانده از این قرن تأییدکننده این فرضیه بوده‌اند که گیاهان متنوعی در آن دوران در اروپا دود می‌شده‌اند.
از همین رو نیز صاحب‌نظران بر این باورند که تجزیه‌های شیمیایی در کنار تحلیل و تفسیرهای ادبی می‌تواند موجب نزدیکی علم و هنر شده و به این ترتیب درک بهتری از شکسپیر و هم‌عصران او به دست دهد.
ترجمه از: دویچه وله
تمامی حقوق برای پایگاه اینترنتی «ادبیات اقلیت» محفوظ است.