جنگ دوم سگ / ابراهیم نصرالله / (نامزد نهایی جایزه بوکر عربی ۲۰۱۸)

ادبیات اقلیت ـ رمان “جنگ دوم سگ” نوشتۀ ابراهیم نصرالله، از فلسطین، یکی از شش نامزد نهایی جایزه بوکر عربی در سال ۲۰۱۸ معرفی شده است.
خلاصۀ رمان:
مردی سگ خود را به مردی دیگر میفروشد. دو مرد توافق میکنند که ـ چنانکه آن روزها معمول بود ـ خریدار نیمی از مبلغ را نقد و نیم دیگر را آخر برج بپردازد. خریدار نیمۀ باقیمانده را سر موعد نمیپردازد. صاحب سگ میرود و این را به او یادآوری میکند. خریدار وعده میدهد که پایان ماه آینده پول را بپردازد. اما آنچه غیظ صاحب سگ را برمیانگیزد آن است که سگ او هنگام دیدنش رو به مرد زیاد پارس کرده است؛ و چیزی نمانده بود که به سمت او حمله کند. و این را جانبداری بیانصافانه ای میبیند که در طبع سگان وجود ندارد.
در پایان ماه دوم، مرد فروشنده در پی طلبش میرود؛ زن خریدار به دم در میآید. زن کوشش فراوانی برای جلوگیری از بیرون آمدن سگ در حال پارس میکند و در را به روی سگ میبندد. به مرد میگوید که شوهرش به مجلس ترحیمی رفته است. خانههای سوگوار زیاد بودند. مرد خشمگین شد… دانست که نیمۀ دیگر پولش را به دست نخواهد آورد.
مرد رو برمیگرداند و میرود، اما پس از برداشتن شش قدم، تودهای مشتعل از آسمان روی کتف او سقوط میکند… و سگ نیز موفق میشود که از بالای دیوار توی کوچه بپرد. مرد کشته میشود.
خانوادۀ مقتول پیکر بیجان او را میبرند… و اسلحه به دست به خانۀ سوگوار میروند. مرد خریدار را فرا میخوانند… و او را میکشند. و وقتی نزدیکان خریدار به خونبهای او برمیخیزند با آتش گلولههای خانوادۀ فروشندۀ مقتول روبهرو میشوند. درگیری بالا میگیرد… بقیه نیز به آن میپیوندند… و جنگ به همه جا سرایت میکند…
دربارۀ نویسنده:
ابراهیم نصرالله متولد شهر عمان پایتخت اردن از پدر و مادری فلسطینی است. پدر و مادر وی در سال ۱۹۴۸ از سرزمین خود کوچانده شدند، و ابراهیم کودکی و جوانی خود را در اردوگاه پناهندگان فلسطینی الوحدات در شهر عمان گذراند. وی در آغاز در عربستان سعودی به شغل معلمی پرداخت؛ و پس از بازگشت به عمان به کار در مطبوعات مشغول شد. او ازسال ۲۰۰۶ تمام وقت خود را به نوشتن اختصاص داده است. ابراهیم نصرالله تا کنون علاوه بر چهارده مجموعه شعر، چهارده رمان نیز منتشر کرده است. از جمله طرحهای او “کمدی فلسطینی” است؛ که در هفت رمان به آن پرداخته است و دورهای ۲۵۰ ساله را از تاریخ جدید فلسطین را دربر میگیرد. کارهای او به زبانهای مختلف ترجمه شده است. رمان “وقت اسبهای سفید” او به لیست نهایی جایزۀ میدل ایست مونیتور انگلستان به عنوان برترین رمان فلسطینی در سال ۲۰۱۴، و جایزۀ بوکر عربی سال ۲۰۰۹ راه یافت؛ همچنانکه رمان “قندیلهای پادشاه معظم” او در لیست بلند جایزۀ بوکر عربی سال ۲۰۱۳ قرار داشت. ابراهیم نصرالله به نقاشی و عکاسی نیز میپردازد؛ و تا کنون چهار نمایشگاه از عکسهای خود برگزار کرده است. او هشت جایزه نیز در کارنامۀ خود دارد؛ که از جمله میتوان به جایزۀ شعر سلطان العویس اشاره کرد؛ که جایزۀ سال ۱۹۹۷ آن را از آن خود کرد. گاردین، رمان “صحراهای تب” او را به عنوان یکی از بهترین ده رمانی که دربارۀ جهان عربی به نگارش درآمده، برشمرده است. همچنانکه رمان “ارواح کلیمانجارو” او برندۀ جایزۀ رمان عربی “کتارا” شده است.
***
جایزه عربی بوکر در سال ۲۰۰۷ به همت هیئت گردشگری و فرهنگ ابوظبی و با پشتیبانی جایزه بوکر بریتانیا پایه گذاری شد.
این جایزه صرفاً در حوزه رمان برگزار میشود و لیست نهایی آن شامل شش رمان می شود. به جز تضمین ترجمه رمان برتر، به هر یک از شش رمان راه یافته به لیست نهایی، مبلغ ده هزار دلار و به رمان برگزیده علاوه بر آن مبلغ پنجاه هزار دلار پرداخت میشود.
مؤسسۀ جایزۀ بین المللی بوکر عربی روز چهارشنبه ۲۱ فوریه ۲۰۱۷ (دوم اسفند ۱۳۹۶) فهرست نامزدهای نهایی جایزه بوکر عربی سال ۲۰۱۸ را معرفی کرد.
این فهرست دربردارندۀ شش رمان به این شرح است:
– «جنگ دوم سگ» (حرب الکلب الثانیه) نوشته ابراهیم نصرالله از فلسطین؛
– «ساعت بغداد» (ساعه بغداد) نوشته شهد الراوی از عراق؛
– «گلهایی که طعمۀ آتش شدند» (زهور تأکلها النار) نوشته امیر تاج السر از سودان؛
– «میراث سنگ قبرها» (وارث الشواهد) نوشته ولید الشرفا از فلسطین؛
– «وضعیت دشوار متهم “ک”» (الحاله الحرجه للمدعو “ک”) نوشته عزیز محمد از عربستان؛
– «ترسوها» (الخائفون) نوشته دیمه ونوس از سوریه.
برگزیدۀ نهایی این جایزه ۲۴ آوریل ۲۰۱۸ (۴ اردیبهشت ۱۳۹۷ ) و در شب افتتاحیۀ نمایشگاه کتاب ابوظبی اعلام خواهد شد.
گزارش و معرفی از: فرزدق اسدی
ادبیات اقلیت / ۹ اسفند ۱۳۹۶
