گل‌هایی که طعمۀ آتش شدند / امیر تاج السر (نامزد نهایی جایزه بوکر عربی ۲۰۱۸)

ادبیات اقلیت ـ رمان “گل‌هایی که طعمۀ آتش شدند” نوشتۀ امیر تاج السر، از کشور سودان، یکی از شش نامزد نهایی جایزه بوکر عربی در سال ۲۰۱۸ معرفی شده است.

خلاصۀ رمان:

خمیله [= گیسو] زیبایی را از مادر ایتالیایی و ثروت را از پدرش به ارث برده است. در بیست سالگی از مصر، جایی که در آن تحصیل زیبایی‌شناسی کرده بود، به شهر خود “سور” با آن فرهنگ متنوعش بازمی‌گردد. به یک باره نوشته‌هایی متعلق به جماعتی موسوم به “خاطرات وتاریخ” روی دیوارهای شهر ظاهر می‌شود؛ گروهکی که اعلان جنگ علیه “کفار” کرده‌ و راه کشتار و سربریدن و به اسارت بردن را در پیش گرفته است. زنان به سوی سرنوشت مبهم خود به عنوان ابزارهای لذت امرای انقلاب دینی سوق داده می‌شوند؛ هم‌چون گل‌هایی که طعمۀ آتش شوند. زمانه‌ای به پایان رسیده و زمانه‌ای دیگر آغاز شده است. و اینک خمیلۀ زیباروی که اسم او “نعناعه” شده، در انتظار است تا به حجلۀ زفاف امیری از امرای انقلاب برود؛ خدا چه می‌داند، شاید به زفاف خود “المتقی” می‌رود!

دربارۀ نویسنده:

امیر تاج‌ السر، رمان‌نویس سودانی، در سال ۱۹۶۰ زاده شد. او پزشک متخصص داخلی است و در قطر زندگی می‌کند. وی فعالیت ادبی‌اش را با شعر شروع کرد و از اواخر دهۀ هشتاد میلادی به نوشتن رمان روی آورد. مجموعۀ کارنامۀ او ۲۴ کتاب در زمینه‌های رمان، شعر و زندگی‌نامۀ خودنوشت است. از مهم‌ترین کارهای او می‌توان به “مرکب فریاد”، “تنش‌های قبطی”، “عطر فرانسوی”، “خزش مورچگان” و”شکارچی شفیره‌ها” اشاره کرد، که این واپسین کار، جزو شش کاندیدای نهایی جایزۀ بوکر عربی سال ۲۰۱۱ بود، و به زبان‌های انگلیسی وایتالیایی و فارسی ترجمه شد. همچنین رمان “۳۶۶” او جزو کاندیدهای اولیۀ بوکر عربی سال ۲۰۱۴ بود و برندۀ جایزۀ رمان عربی کتارا در سال ۲۰۱۵ شد.

***

جایزه عربی بوکر در سال ۲۰۰۷ به همت هیئت گردشگری و فرهنگ ابوظبی و با پشتیبانی جایزه بوکر بریتانیا پایه گذاری شد.

این جایزه صرفاً در حوزه رمان برگزار می‌شود و لیست نهایی آن شامل شش رمان می شود. به جز تضمین ترجمه رمان برتر، به هر یک از شش رمان راه یافته به لیست نهایی، مبلغ ده هزار دلار و به رمان برگزیده علاوه بر آن مبلغ پنجاه هزار دلار پرداخت می‌شود.

مؤسسۀ جایزۀ بین المللی بوکر عربی روز چهارشنبه ۲۱ فوریه ۲۰۱۷ (دوم اسفند ۱۳۹۶) فهرست نامزدهای نهایی جایزه بوکر عربی سال ۲۰۱۸ را معرفی کرد.

این فهرست دربردارندۀ شش رمان به این شرح است:

– «جنگ دوم سگ» (حرب الکلب الثانیه) نوشته ابراهیم نصرالله از فلسطین؛

– «ساعت بغداد» (ساعه بغداد) نوشته شهد الراوی از عراق؛

– «گل‌هایی که طعمۀ آتش شدند» (زهور تأکلها النار) نوشته امیر تاج السر از سودان؛

– «میراث سنگ قبرها» (وارث الشواهد) نوشته ولید الشرفا از فلسطین؛

– «وضعیت دشوار متهم “ک”» (الحاله الحرجه للمدعو “ک”) نوشته عزیز محمد از عربستان؛

– «ترسوها» (الخائفون) نوشته دیمه ونوس از سوریه.

برگزیدۀ نهایی این جایزه ۲۴ آوریل ۲۰۱۸ (۴ اردیبهشت ۱۳۹۷ ) و در شب افتتاحیۀ نمایشگاه کتاب ابوظبی اعلام خواهد شد.

گزارش و معرفی از: فرزدق اسدی

ادبیات اقلیت / ۵ اسفند ۱۳۹۶