علی‌رغم هرآنچه تا اینجا گفته شد، آنچه مرا به نوشتن این سلسله مقالات ترغیب کرد نه سوءبرداشت‌های گلشیری که شجاعت او بود. گلشیری در نقد سر نترس و دل بی‌رحمی داشت و نام و آوازۀ‌‌ کسی که در آوردگاه نقد به واکاوی آثارش می‌رفت برایش محلی از اعراب نداشت. ...

مکتب فرمالیسم روسی در سیر تطور خود که سرانجام آن را از طریق یاکوبسون و مکتب پراگ به ساختارگرایی پیوند زد، متحمل تغییراتی بنیادین شد که اتفاقاً یکی از این تغییرات، به دلایلی که خواهد آمد، دامن‌گیر «نظریۀ تمهید» نیز گشت. ...

نظریه‌زدگی گلشیری را می‌توان با زبانی ساده این‌گونه توضیح داد: فرمالیست‌های روس عمدتاً فیلسوفان، زبان‌شناسان و لغت‌شناسانی بودند که با استفاده از اصول مکتب فرمالیسم کارهای رمانتیک و واقع‌گرایی را که پیش از پیدایش مکتب انتقادی آنان خلق شده بود تجزیه و تحلیل می‌کردند... ...

در مقالۀ پیشین اشاره شد که چگونه سوءبرداشت گلشیری از مکتب فرمالیسم روسی جدال آسیب‌زای بین فرم و محتوا را وارد ادبیات داستانی ایران کرد... ...

فرمالیسم روسی[2] از اواسط دهۀ دوم قرن بیست میلادی تا اوایل دهۀ چهارم آن، یکی از مکتب‌های پرنفوذ ادبی روسیه به شمار می‌رفت که بعدها با ترجمۀ آثار روسی به دیگر زبان‌های اروپایی و نیز با مهاجرت برخی از بنیان‌گذاران آن به کشورهای دیگر، به یکی از مکتب‌های ادبی شاخص در مقیاسی جهانی بدل شد... ...