آغل‌های بردگان / نجوی بن شتوان (نامزد نهایی جایزه بوکر عربی ۲۰۱۷)

ادبیات اقلیت ـ آتش در آغل‌های بردگان می‌افتد و آن‌چه نباید، برملا می‌شود. بین ارباب‌زاده، محمد و تعویضه کنیز رابطۀ عاشقانه‌ای برقرار می‌شود که در عرف اربابان ـ که کنیزان سیاه‌پوست را به عنوان ندیمه برمی‌گرفتند ـ امری تحریم شده به شمار می‌آید. پدر فرزند را به منظور دور کردنش از محیط، به بازرگانی می‌فرستد. و به تعویضه مایعی می‌خورانند تا جنین خود را سقط کند؛ و سپس او را به عقد یکی از بردگان درمی‌آورند. محمد از سفر که بازمی‌گردد، پی می‌برد که نوزادش را به قتل رسانده و معشوقه‌اش را به جای نامعلومی فرستاده‌اند. از این رو، در پی یافتن او می‌افتد. آغل‌های بردگان پرده از ناگفته‌های تاریخ برده‌داری در لیبی برمی‌دارد؛ تاریخ سیاهی که آثار آن تا به امروز امتداد یافته است.

***

نجوی بن شتوان استاد دانشگاه و رمان‌نویس لیبیایی است. او زادۀ سال ۱۹۷۰ است. کارهای چاپ‌شدۀ او عبارت‌اند از: “آب در میل بافتنی من” (مجموعه شعر) ۲۰۰۲، “شنل” (نمایشنامه) ۲۰۰۳، “قصه‌هایی نه فقط برای زنان” (مجموعه داستان) ۲۰۰۳، “کودک واو” (مجموعه داستان) ۲۰۰۶، “ملکه” (مجموعه داستان) ۲۰۰۸، “ننه صالحه” (مجموعه داستان) ۲۰۱۲، و سه رمان “کرک اسب‌ها” (۲۰۰۷)، “یک مضمون نارنجی” (۲۰۰۸) و”آغل‌های بردگان” (۲۰۱۶).

رمان “کرک اسب‌ها”ی او جایزۀ نخست جشنوارۀ “البجراویه” را در جشنوارۀ خارطوم پایتخت فرهنگی جهان عرب در سال ۲۰۰۵، و نمایشنامۀ “شنل” او جایزۀ سوم مهرجان خلاقیت شارجه را در سال ۲۰۰۳ از آن خود کرد. هم‌چنان‌که نجوی بن شتوان در شمار برترین نویسندگان عرب زیر چهل سال نیز برگزیده شده است.

***

جایزه عربی بوکر در سال ۲۰۰۷ به همت هیئت گردشگری و فرهنگ ابوظبی و با پشتیبانی جایزه بوکر بریتانیا پایه گذاری شد.

این جایزه صرفاً در حوزه رمان برگزار می‌شود و لیست نهایی آن شامل شش رمان می شود. به جز تضمین ترجمه رمان برتر، به هر یک از شش رمان راه یافته به لیست نهایی، مبلغ ده هزار دلار و به رمان برگزیده علاوه بر آن مبلغ پنجاه هزار دلار پرداخت می‌شود.

مؤسسه جایزۀ بین المللی بوکر عربی، روز پنجشنبه ۱۶ فوریه ۲۰۱۷ فهرست نامزدهای نهایی جایزه بوکر عربی سال ۲۰۱۷ را معرفی کرد.

این فهرست دربردارندۀ شش رمان به این شرح است:

السبیلیات نوشتۀ إسماعیل فهد إسماعیل از کویت

فرزندان گتو نوشتۀ إلیاس خوری از فلسطین

در اتاق عنکبوت نوشتۀ محمد عبد النبی از مصر

آغل‌های بردگان نوشتۀ نجوى بن شتوان از لیبی

مرگ کتاب‌فروش نوشتۀ سعد محمد رحیم از عراق

مرگ کوچک نوشتۀ محمد حسن علوان از عربستان سعودی

برگزیدۀ نهایی این جایزه ۲۵ آوریل ۲۰۱۷ در شب افتتاحیۀ نمایشگاه کتاب ابوظبی اعلام خواهد شد.

گزارش و معرفی از: فرزدق اسدی

ادبیات اقلیت / ۱۰ فروردین ۱۳۹۶