نگاهی دیگر به موضوع مرگ و میر ناشی از مصرف مشروبات الکلی غیرمجاز / حمیدرضا منایی

ادبیات اقلیت ـ یادداشت “نگاهی دیگر به موضوع مرگ و میر ناشی از مصرف مشروبات الکلی غیرمجاز” نوشتۀ حمیدرضا منایی:

یک تصور عامیانه و به‌شدت اشتباه در ایران وجود دارد که معتقد است دولت فقط مسئول بخش‌های قانونی است، به این معنا که هر آن‌چه از دایرۀ قانون بیرون است، ربطی به دولت ندارد و در قبالش پاسخ‌گو نیست… مرگ و میری که این چند روزه بر اثر استفاده از مشروب‌های غیرمجاز اتفاق افتاد، یکی از مصادیق این حرف است… حکومت در ایران این‌طور فکر می‌کند که چون مشروب و نوشیدنی‌های الکلی غیرمجازند، مرگ و میر ناشی از آن ربطی به مجموعۀ حکومتی ندارد… نهایت کاری هم که می‌کند این است که بعد از مرگ و میر چند نفر را به عنوان عامل پخش‌کننده می‌گیرد و مجازات می‌کند و در واقع صورت مسئله را پاک می‌کند!

مکانیزم چنین قتل عام‌هایی در ایران کاملاً شناخته‌شده و تکراری است؛ برای مثال چند سال پیش که مخدرهای سنتی و پایه مورفین گران شد، فضای خالی به وجود آمده با مخدرهای صنعتی که تولیدهای ابتدایی آشپزخانه‌های داخلی بود، پر شد… آن وقت هم همین قتل عام در میان مصرف‌کنندگان مواد مخدر اتفاق افتاد، بی‌آن‌که کسی پاسخ‌گو باشد… همین حالا قیمت تریاک با وجود آن‌که قیمت تمام مخدرها بالا رفته است، ثابت مانده است! چون مقدار سربی که وارد تریاک می‌کنند، به طرز حیرت‌آوری زیاد است که در نهایت باعث گسترش سرطان در مصرف کنندگان می‌شود و بار مالی درمان آن بر روی دوش دولت و جامعه است… دربارۀ مصرف الکل غیرمجاز هم همین اتفاق رخ داد، یعنی با گران شدن دلار و افزایش قیمت مشروب‌های خارجی، فضای خالی به وجود آمده، در نابسامان‌ترین وضع موجود پر شد، بی‌آن‌که برای کسی مهم باشد چه تعداد در این بین خواهند مرد! برای درک عمق فاجعه تصور کنید یکی از کشته‌شدگان پدر و نان‌آور خانواده‌ای است با یک همسر و یک فرزند! مردن چنین کسی یعنی به وجود آمدن دو نفر که در تأمین معاش مشکل خواهند داشت، یعنی امکان خلق موقعیت‌های ناهنجار در خانواده یا اجتماع… یعنی گسترش حاشیه‌نشینی و فقر! که بار همۀ این‌ها بر عهدۀ اجتماع و حکومت خواهد ماند…

قانون خوب قانونی است که تلاش کند طیف وسیع‌تری از افراد یک جامعه را تحت پوشش خود قرار دهد… تعداد بسیاری از آدم‌ها در ایران الکل مصرف می‌کنند و ما یکی از رتبه‌های بالای مصرف نوشیدنی‌های الکلی در دنیا هستیم (سرانۀ مصرف الکل در ایران و بین کسانی که مشروب‌خوار هستند، ۲۵ لیتر در سال است، مردان حدود ۲۵ لیتر و زنان حدود ۱۸ لیتر، به این ترتیب ایران در مقام نوزدهم جدول مصرف الکل در دنیا قرار می‌گیرد)… این حقیقت جامعه است و به صرف این‌که مصرف الکل در ایران ممنوع و حرام است، دردی از کسی علاج نخواهد شد… دولت همان‌طور که به فکر نان مردم است، می‌باید به فکر جان همۀ کسانی که در معرض آسیب‌های اجتماعی‌اند نیز باشد… مسئولی که می‌گوید می‌خواستند نخورند یا نکِشند، فهم درستی از جامعه و تبعات حرفی که می زند، ندارد… آلودگی تریاک یا گران شدن ناگهانی مشروب و امثال این موارد، مثال کوه یخی است که ما فقط نوکش را می‌بینم. عمق فساد و ناهنجاری‌هایی که در جامعه به وجود می‌آورد، ناگفتنی و حیرت‌آور است…

——

* حمیدرضا منایی، نویسندۀ رمان سه جلدی برج سکوت است که موضوع اصلی آن اعتیاد است.

ادبیات اقلیت / ۱۰ مهر ۱۳۹۷