هفتۀ خوب برای هنرمندان افغانستانی در ایران
ادبیات اقلیت ـ از حضور مهاجران افغانستانی در ایران چند دهه می‌گذرد، تصویر و چهره‌های به یاد مانده در عرصۀ هنر، پیش از این شاید محدود بود به چند نفر که می‌توان آن‌ها را نسل اول مهاجران دانست.
نسل دیگری در ایران هم هستند که والدین افغانستانی دارند اما متولد و بزرگ‌شدۀ اینجا هستند، مهاجر خواندن آن‌ها شاید کمی نادرست باشد، که تا حال از جایی به جایی کوچ نکرده‌اند. تلاش این نسل نو و قرار گرفتن در کنارِ و هم‌سطحِ برگزیدگان و نخبه‌گان جامعۀ میزبان شاید تلنگری باشد که برای هنر نمی‌توان و نباید مرزی کشید، جوانه‌ای را که می‌روید، سراغ نام و نشان گرفتن، به خطا نیست؟
در ادامه نگاهی داریم به اتفاق‌های خوب این هفته برای هنرمندان افغانستانی:
یک
مراسم اختتامیۀ یازدهمین دورۀ جایزۀ جلال آل‌احمد روز شنبه، ۱۷ آذر، در تهران، کتاب‌خانه ملی، تالار قلم برگزار شد. در این مراسم از احمد مدقق نویسندۀ رمان “آوازهای روسی” تجلیل شد.
پیش‌تر از این، طبق گزارش سایت جایزۀ ادبی جلال آل‌احمد، اعضای هیئت داوران بخش «رمان و داستان بلند» یازدهمین دورۀ جایزۀ ادبی جلال آل احمد در جریان بررسی آثار این بخش، کتاب “آوازهای روسی” نوشته «احمد مدقق» را شایستۀ تحسین دانسته و پیشنهاد تجلیل از این نویسنده و اثر ادبی او را به دبیرخانۀ این جایزه ارائه داده بودند.
دبیرخانۀ یازدهمین دورۀ جایزۀ ادبی جلال آل احمد نیز با توجه به این پیشنهاد و در ادامۀ برنامه‌های خود مبنی بر توجه به ظرفیت‌های نویسندگان فارسی‌زبان غیرایرانی تجلیل از اثر احمد مدقق با عنوان “آوازهای روسی” را در برنامه‌های اختتامیۀ جایزۀ ادبی جلال آل احمد قرار داده بود.
دو
بر اساس گزارش سایت رسمی جایزۀ شعر احمد شاملو، مراسم اعلام برگزیدۀ چهارمین دورۀ این جایزه چهارشنبه ۲۱ آذر ماه و همزمان با نود و سومین زادروز این شاعر برگزار می‌شود.
پیش از این هیئت داوران مرحلۀ اول در بیانیه‌ای اسامی ۱۵ اثر برگزیدۀ این هیئت را برای حضور در مرحلۀ دوم این جایزه اعلام کرده بودند. در این میان مجموعه شعر “خشخاش‌ها” از امان میرزایی نیز حضور دارد.
چند روز پیش نگاهی به این مجموعه شعر در سایت ادبیات اقلیت منتشر شد.
سه
این روزها نمایش “هار” در سالن مولوی تهران اجرای عمومی دارد. این نمایش برگزیدۀ بیست و یکمین دورۀ جشنوارۀ تئاتر دانشجویی است. این نمایش در قسمت‌های کارگردانی، بهترین کارگردان، بهترین طراحی لباس، بهترین موسیقی نیز برگزیده شد.
در مراسم اختتامیه پانته‌آ پناهی‌ها _عضو هیئت داوران_ پیش از اعلام بهترین بازیگر گفت: در این دوره از جشنواره، دو بازیگر شایستۀ دریافت این عنوان بودند که به دلیل دانشجو نبودن آن‌ها، نتوانستیم جایزه را به آن‌ها بدهیم. علی‌اصغر حسینی بازیگر نمایش “هار” یکی از این دو نفر بود.
***
حاشیه‌ای بر نمایش “هار”
یادداشتی از عارف حسینی
– ای آدمی… ای آدمی، تو چنین هستی… این است جوهر راستین تو! ای جانور بی شاخ و بی‌دُم، این است جوهر راستین تو که ما آن را نمایان می‌سازیم…
–از داستان “درویش پنجم”، رهنورد زریاب-
– قرن من، جانور من، چه کسی خواهد توانست
بنگرد در مردمک‌هایت
-ابتدای شعری از ماندلشتایم، سرودۀ ۱۹۲۳
– این قرن، قرن حیوان انسانی است، حیوانی که هم‌چون هستندۀ ناقصی قلمداد می‌شود که توسط زندگی تعالی یافته است.
_از کتاب “این قرن”، آلن بدیو
اوضاع هنر تئاتر در ایران و این سال‌ها تعریف چندانی ندارد، محدود شده است به خود اهالی تئاتر و شاید اندکی سینماگر و یا هنرمندان دیگر. تئاتر فاصلۀ خودش را از مردم زیاد کرده است. مخاطب به سینما با اکراه و محض تفنن و سرگرمی می‌رود چه برسد به تئاتر. گویی زبان تئاتر سخت‌فهم و دیرفهم شده است.
در عرصۀ گردانندگان تئاتر هم که نباشی و فقط هر از گاهی دلت بخواهد که تئاتر ببینی، می‌دانی که تالار مولوی در خیابان ۱۶ آذر، نزدیک میدان انقلاب، سالن کوچکی است که بیشتر تجربه‌های دانشجویی را به نمایش و اجرا می‌گذارد. نرخ بلیط‌هایش هم مناسب است، چه بسا کارهای خوب و قوی در همین سالن به نمایش گذاشته شده است.
“هار” را در جشنوارۀ تئاتر دانشجویی و در همین سالن دیدم، استقبال خوبی از آن شده بود، انگار این تئاتر در چند زمینه برگزیده شد و علی‌اصغر حسینی از آن نیز به عنوان بازیگر شایسته مورد توجه داوران قرار گرفت.
تئاتر “هار” یک متن فلسفی نیست، اما خالی از آن هم نیست؛ به زبانی ساده و امروزی، انسان امروز و امروز انسان را به نمایش و اجرا می‌گذارد. بستر روایت در این تئاتر مدل‌هایی (catwalk) بر روی سکو است که تمام طول نمایش می‌آیند و می‌روند و به نوعی فرآیند زندگی شخصیت‌ها را به مرور نشان می‌دهند. هار (RABID) این‌بار برندی است که در تابلویی نئون به ما معرفی می‌شود و بازیگران استعاره‌ای از انسان هستند که در این روز و روزگار زندگی می‌کنند، شیک می‌پوشند، سلفی می‌گیرند، غمگین می‌شوند، عصبانی می‌شوند، تسخیر می‌شوند و می‌میرند.
پی‌نوشت:
_مراسم اختتامیه جایزۀ احمد شاملو روز چهارشنبه، ۲۱ آذرماه از ساعت ۱۷: ۳۰ تا ۲۰ در کانون زبان پارسی (باغ موقوفات محمود افشار)، واقع در خیابان ولی‌عصر، سه‌راه زعفرانیه، خیابان عارف‌نسب، شماره ۱۲ برگزار می‌شود. ورود برای عموم آزاد است.
_ نمایش «هار»، تا پایان آذر ماه در سالن مولوی در خیابان انقلاب، خیابان ۱۶ آذر، ساعت ۲۰: ۳۰ اجرای عمومی دارد.
ادبیات اقلیت / ۲۰ آذر ۱۳۹۷
تمامی حقوق برای پایگاه اینترنتی «ادبیات اقلیت» محفوظ است.