یادداشتی دربارۀ کتاب قبرستان عمودی نوشتۀ حمیدرضا شاه آبادی

یادداشتی دربارۀ کتاب قبرستان عمودی نوشتۀ حمیدرضا شاه آبادی

لیلا دارابی

قبرستان عمودی نام جلد اول از سه‌گانۀ «دروازۀ مردگان» نوشتۀ حمیدرضا شاه آبادی است که به‌تازگی در تابستان ۹۷ به همت نشر افق منتشر شده است. این رمان از همان ابتدا توجه جمع کثیری از مخاطبان، اعم از نوجوان و بزرگسال را به خود جلب کرد.

باید گفت که نوشتن رمان برای نوجوانان، به خودی خود کاری است دشوار و دخیل کردن تاریخ و آمیخته کردن آن با ژانری از وحشت، این دشواری را صدچندان می‌کند، که حمیدرضا شاه آبادی به‌خوبی از پس این کار برآمده است.

مخاطب از همان شروع رمان، با تعلیقی پرکشش مواجه است و گره‌هایی که یکی بعد از دیگری در طول رمان او را با خود همراه می‌کند. پاسخ به چراها و پرسش‌های مطرح شده در ذهن مخاطب همراه با فضای آمیخته با رمز و راز، از جمله مؤلفه‌های تأثیرگذاری است که مخاطب را تا آخر رمان با خود می‌کشاند و در آخر با پایانی مبهم همراه با صحنه‌ای زیبا و درخور تأمل به اتمام می‌رساند.

رمان، روایت دو زندگی از دو نوجوان است، یکی از گذشته‌ای دور و دیگری در حال، که به هم تنیده شده و فضایی آمیخته از رئال و فانتزی را برای مخاطبش به نمایش می‌گذارد.

از دیگر نکات بارز این اثر، زبان روایت آن است که بنا به مقتضی تاریخی بودنش، از دو شیوۀ نثر تاریخی و معاصر بهره گرفته و شاه آبادی این دشواری را نیز با شگردی هوشمندانه به ظرافت حل کرده است، به طوری که مخاطب ضمن این‌که همراه با زبان میرزا رضاقلی در فضای تاریخی قاجار قرار می‌گیرد، به زبان معاصر و فضای عصر مدرن هم نزدیک است.

از آن‌جا که در فصل اول رمان، سه صحنه از جنگ و آسیب‌پذیری کودکان به نمایش درآمده و در طول رمان نیز با مسئلۀ خشونت در مورد کودکان مواجهیم، چنین برمی‌آید که نویسنده حرفی کلی برای گفتن دارد: این‌که در طول تاریخ، از گذشته تا به امروز، کودکان و نوجوانان، قربانیان اصلی سیاست‌های بزرگسالانی هستند که فقط به منافع خود فکر می‌کنند.

این رمان از آثاری است که پیشنهاد می‌کنم حتماً آن را بخوانید، چراکه گفتنی‌های زیادی دارد؛ در آن هم درس‌هایی برای نوشتن وجود دارد و هم درس‌هایی برای زندگی.

رمان قبرستان عمودی (دروازۀ مردگان ۱) نوشتۀ حمیدرضا شاه‌آبادی در ۲۳۹ صفحه، به همت نشر افق و با قیمت ۲۰۰۰۰ تومان چاپ و منتشر شده است.

ادبیات اقلیت / ۲ آبان ۱۳۹۷