پروندۀ ویژه: حوزه علمیه و ادبیات داستانی
ادبیات اقلیت ـ در پروندۀ «حوزۀ علمیه و ادبیات داستانی» که حاصل همکاری سایت دین آنلاین و سایت ادبیات اقلیت است، در قالب یادداشت، گفتوگو و نقد، به موضوع ورود برخی دانشآموختگان حوزۀ علمیه به جریان ادبیات داستانی فارسی و نوشتن داستان و رمان، خواهیم پرداخت. سعی داریم تا با پرداختن به این موضوع، ابعاد مختلف این پدیده را بکاویم و دربارۀ آن سخن بگوییم. آیا اصولاً ادبیات داستانی حوزویان میتواند نشان دهنده هویت صنفی آنان باشد؟ بررسی انتقادی آثار داستانی حوزویان چه چیزی را نشان میدهد؟ دانشآموختگان حوزه چه ویژگیهایی دارند و این ویژگیها چه تأثیری میتواند بر نگاه آنان به ادبیات داستانی داشته باشد؟ از اختلاط پدیده “ادبیات داستانی” آن هم به معنای مدرن کلمه و نه صرفاً قصه و قصهگویی با سوژه “انسان معاصر حوزوی” چه به وجود میآید؟ این پرسشها و پرسشهای دیگری از این دست، انگیزۀ اصلی ما برای ایجاد این پرونده و پرداختن به این موضوع بود. این پرونده باز خواهد بود و به مرور، مطالب دیگری به آن افزوده خواهد شد.
این شیوۀ مواجهه با متن، که از دیرباز در میان عالمانِ ما در قرون گذشته رواج داشته و تنها در حوزۀ علمیۀ و روش تحصیلی آن محفوظ مانده است، مسئلهای است که قطعاً میتواند راههایی را در ادبیات مدرن و معاصر و خصوصاً ادبیات داستانی بگشاید. شاید این حق ما بود که خیلی زودتر از بورخس، جهانهای تو در تو و متکی به متن و زنده در متن، بیافرینیم، اگر سنت علمی بومیمان به شکلی صحیح ادامه مییافت یا زودتر، به یاد بهرهگیری …
به آیندۀ این ادبیات داستانی امیدوارم
من بسیار به آینده ادبیات داستانی که توسط این بچهها نوشته میشود، امیدوارم. این بچهها اکثراً کتابخوانهای حرفهای هستند، یکی دو زبان بلدند، سنت را کم و بیش میشناسند و قادر به نوشتن از موضوعاتی هستند که دیگران چندان ورودی به این موضوعات ندارند. …
پسرانِ قم؛ پروندۀ تجربه برای چهار رماننویس حوزوی
شمارۀ آذر ماهنامۀ «تجربه» صفحاتی را به چهار رماننویس حوزوی اختصاص داده است. …
من بارها گفتهام و نوشتهام که نگاه حوزه به ادبیات، نگاه ابزاری است و این نگاه، ادبیات را به ضد خود تبدیل میکند. ادبیات، جهان دیگری است. به نظر من بیشترین سودی که حوزه و حوزویان میتوانند از داستان ببرند، در خواندن آن است. ما به خواندن داستان بیشتر نیاز داریم تا نوشتن داستان؛ چنانکه غیر حوزویان هم نمیتوانند اثر حوزوی بیافرینند و بهتر است در این قلمرو، مصرفکننده باشند. …
ادبیات داستانی در حوزه علمیه قم یا ظهور «مکتب داستان قم»
داستانهای نوشته شده توسط طلاب معمولاً طرح دغدغه میکنند، به دنبال حل مسأله بنا بر آنچه در حوزه سالها با آن انس گرفتهاند سؤال میکنند و نیازی به شبهه افکنی نمیبینند. هرچند که داستاننویسی در همه زمانها نشان داده است که مستعد طرح شبهه است و نویسندگان بسیاری از این فضا برای شبهه افکنی بهره گرفتهاند. …
رمانی خوشساخت با نثری راحت و زیبا از نویسندهای که تاکنون از او چیزی نخوانده بودم. او ساختار رمان خود را دقیقاً با بهرهگیری از عناصر فیلمنامهنویسی نوشته است. زمان، مکان، فضا و شخصیتها کاملاً دقیق و حسابشده سرجای خود قرار دارند. زمان، سال ۱۳۶۳ در بحبوحه جنگ ایران و عراق، و فضا، فضای دلهره و دلواپسی است. …
«هر صبح میمیریم» داستانی است که با قلم سیداحمد بطحایی سال ۱۳۹۴ در نشر افق به چاپ رسید و به بازار داستان راه یافت. این رمان شامل سه فصل روزگار جهنم، روزگار برزخ و روزگار دنیا است با همین ترتیب. …